devşirme sistemi ne demek?

Devşirme Sistemi

Devşirme, Osmanlı İmparatorluğu'nda özellikle 15. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar uygulanan bir insan kaynağı sistemiydi. Bu sistem, genellikle Hristiyan tebaanın genç erkek çocuklarının belirli kriterlere göre seçilerek, İslam'a geçirilmesi ve devlet hizmetinde (askeri ve idari) görevlendirilmesi esasına dayanıyordu.

Nasıl İşlerdi?

1. Seçim: Osmanlı görevlileri, özellikle Balkanlar'daki Hristiyan köylerini dolaşarak, fiziksel olarak sağlıklı, zeki ve uygun yaş aralığındaki (genellikle 8-20 yaş arası) çocukları seçerlerdi.

2. İstanbul'a Getirilme ve İslam'a Geçirilme: Seçilen çocuklar İstanbul'a getirilir ve burada İslam dinine geçirilirdi.

3. Eğitim: Daha sonra bu çocuklar, yeteneklerine göre farklı eğitim kurumlarına yerleştirilirdi.

   • Acemi Ocağı: Daha çok askeri yetenekleri olanlar buraya gönderilir ve burada askeri eğitim alırlardı. Acemi Ocağı
   • Enderun Mektebi: Zeki ve yetenekli olanlar ise Enderun Mektebi'ne alınırdı. Burada, devlet yönetimi, dil, edebiyat, matematik, tarih gibi konularda eğitim alarak, devletin üst kademelerinde görev yapmaya hazırlanırdı. Enderun Mektebi

4. Görevlendirme: Eğitimlerini tamamlayan devşirmeler, yeteneklerine ve aldıkları eğitime göre Yeniçeri Ocağı gibi askeri birliklerde veya devletin çeşitli kademelerinde görevlendirilirdi. Yeniçeri Ocağı

Önemli Sonuçları ve Eleştirileri:

• Devşirme sistemi, Osmanlı İmparatorluğu'na sadık ve yetenekli bir yönetici ve asker sınıfı oluşturulmasında etkili olmuştur.
• Devşirme kökenli birçok kişi, Osmanlı tarihinde önemli mevkilere gelmiş ve devletin yönetiminde büyük rol oynamıştır (örneğin, vezirler, paşalar).
• Ancak sistem, ailelerinden zorla alınan çocukların din değiştirilmesine ve farklı bir kültüre adapte edilmesine yol açtığı için, özellikle Hristiyan tebaa arasında tepkilere neden olmuştur.
• Sistem, zamanla suiistimallere açık hale gelmiş ve etkinliğini kaybetmiştir. 17. yüzyılın sonlarına doğru giderek önemini yitirmiş ve sonunda kaldırılmıştır.